معماری ما

تجربه را تجربه کردن خطا ست. رسانه و نشریه الکترونیکی معماری ما
معماری ما

تجربه را تجربه کردن خطاست
وبسایت اصلی رسانه "معماری ما"
رسانه ای برای انتقال تجارب دنیای آموزش معماری تا زندگی معماری
با تجربه ی دانش آموختگان دانشگاه های معماری تهران، شهید بهشتی، هنر و ...
مجله و نشریه معماری ما

همراهی با خبرنامه‌ی معماری ما
آخرین نظرات

نقدی بر آموزش معماری پردیس هنرهای زیبا دانشگاه تهران (قسمت دوم)

مینا یاسمی | دوشنبه, ۲۱ آبان ۱۳۹۷، ۰۹:۲۳ ق.ظ
از جمله موارد مشکل ساز در سیستم آموزش معماری دانشگاه تهران مواردی است که به صورت نکاتی خلاصه شده به بیان آن ها می پردازیم:
 
1. عدم تعریف درست برخی موضوعات از جانب اساتید؛
در بسیاری از موارد، عدم شناخت استاد از موضوع مطرح شده، موجب می شود که استاد به عنوان راهنمای دانشجو، نتواند مسئله ی او را به خوبی درک و حل و فصل نماید. همین نامشخص بودن موضوع در ذهن تعریف کننده ی سوال (استاد) و عدم تعریف مسیر آموزشی مناسب برای هدایت دانشجویان، در بسیاری از موارد به سردرگمی هر چه بیشتر دانشجو انجامیده و همان فرصت های محدود آموزشی که در دانشگاه برایش فراهم شده را نیز از دست می دهد.
 
2. معماری در ابعاد بسیار بزرگ؛
در اکثر طرح ها، ابعاد های بسیار بزرگ و فضاهای متنوع و متعددی ازجانب اساتید تعیین می شود و در کل طول ترم، دانشجویان به طراحی کلیات و حل روابط میان فضاها می پردازند. همین امر موجب می شود تا تمرین معماری برای دانشجو، همیشه در سطح فاز یک باقی بماند و تجربیاتی که به نظر از جمله اهداف ضروری آموزش معماری هستند، همیشه ناقص می مانند. 
 
3. درس طراحی فنی؛
شاید در پاسخ به نکته ی قبلی، بتوان به درس طراحی فنی اشاره کرد که در آن، سعی می شود تا یکی از کوچکترین طرح ها (معمولا طرح مربوط به خانه) به فاز دو و اجرایی شدن نزدیک شود و احتمالا در سیستم آموزشی جای خالی این مسئله (فاز یک باقی ماندن همه ی طرح ها) را برای معماران آینده پر کند! اما اشکال کار کجاست؟ این درس، پس از طی سالیان دراز هنوز هم با دلایل متعددی که به سختی برای دانشجو قابل قبول است، به صورت دستی و با استفاده از خط کش و مداد پاس می شود! به علاوه در طی این واحد، طرح انتخاب شده برای رسیدن به فاز اجرایی، آنقدر تغییر داده می شود تا به سیستمی کاملا نرمال و ساده از نظر طراحی سازه ای و تاسیساتی برسد. به عنوان مثال هر طره ای از ساختمان که بیش از دو متر باشد، به دو متر تقلیل داده می شود تا مبادا در رابطه با آن با چالشی مواجه شویم! در انتخاب مواد و مصالح برای فاز دو کردن این طرح، همگی باید از روش های سنتی استفاده کنند. به عنوان مثال، همه باید دیوارهایشان را آجری در نظر بگیرند. حتی اگر تجربه ی این سیستم ها را برای دانشجو لازم بدانیم، جای خالی آشنایی با سیستم های سازه ای و ساختی جدید، دیتیل های اجرایی و آشنایی با نرم افزارهای مربوط در شرایط فعلی، به شدت به چشم می خورد.
 
4. عدم آموزش مناسب نرم افزارهای ضروری؛
در حالی که امروزه، آموزش نرم افزار جز لاینفک آموزش معماری است، در سیستم آموزشی دانشگاه تهران با تاکید بر آموزش طراحی با دست، این مطلب نادیده گرفته می شود و یا بسیار کمرنگ است. واحد اختیاری کاربرد کامپیوتر، زمانی ارائه می شود که در سایر دروس، استفاده از کامپیوتر مجاز نبوده و دانشجو به تازگی به این رشته وارد شده است و در حال فراگیری مقدمات اولیه ی معماری است. به علاوه طول زمان این درس حتی برای آشنایی مختصر با نرم افزارهای ضروری معماری ناکافی است. این در حالی است که از زمان اختیاری شدن استفاده از کامپیوتر در دروس مختلف، اساتید انتظار سطح بالایی از مهارت نرم افزاری را از دانشجو دارند و بر این اساس به قضاوت طراحی و سطح دانش دانشجویان نیز می پردازند.
 
5. بازدید از کارگاه های عملی؛
با توجه به اینکه بسیاری از دروسی که در دوران تحصیل معماری ارائه می شوند، کاملا عملی بوده و جز با بازدید حضوری، درک مناسبی از آن ها حاصل نمی شود، جای خالی بازدیدهایی حضوری از مواد و مصالح، شیوه های ساخت، قطعات تاسیساتی و غیره به چشم می خورد. به عنوان مثال درس مصالح ساختمانی که در دانشگاه تهران با استفاده از پاورپوینت هایی که به توضیحاتی در رابطه با هر یک از مصالح می پردازد، ارائه می شود؛ برای آشنایی بیشتر با مصالح تنها به نمایش تصاویری از آن اکتفا می کند. در حالی که این شناختی ناقص از مصالح به دانشجو می دهد و درک درستی از آن را در ذهن ایجاد نمی کند. تنها نتیجه ی این درس، حفظ کردن ویژگی های مصالحی است که اغلب به فراموشی سپرده می شوند. در مورد دیگر که نیاز به بازدید از کارگاه های ساختمانی درکنار آموزش، به شدت احساس می شود، دروس ساختمان و طراحی فنی است که این دروس نیز تنها به دروسی تئوری تبدیل شده اند؛ به همین دلیل تدریس آن ها از جانب استاد و فهم آن ها توسط دانشجو، به امری کسل کننده و دشوار تبدیل می شود. 
در بعضی دروس از دانشجویان (معمولا به صورت گروهی) خواسته می شود که به گزارشی از کارگاه و یا کارگاه هایی بپردازند. (که البته در رابطه با این گزارش ها نیز بحث و گفت و گویی میان دانشجویان و استاد صورت نمی گیرد و تنها در پایان ترم، گزارش کارگاه در قالبی مشخص تحویل داده می شود.) این گزارش ها به هر حال خود می توانند تا حدی مفید باشند اما جای خالی بازدید از کارگاه های عملی در کنار استاد و تدریس حضوری و پرسش و پاسخ در محل را پر نمی کند.

6. جای خالی کلاس های نقد و بررسی آثار؛
با توجه به ماهیت رشته ی معماری، بررسی آثار و آشنایی با آن ها برای دانشجویان این رشته ضروری است. بسیاری از دانشجویان پس از گذر زمانی از تحصیلشان، با دیدن تصاویر بسیاری از آثار، نام اثر و معمار آن را به خاطر می آورند. اما این آشنایی سطحی با آثار، چنانکه لازم است به افزایش سطح سواد طراحی او نمی انجامد. آنچه که می تواند به ارتقای سطح فهم و دانش با استفاده از آشنایی با آثارمعماری منجر گردد، بررسی و نقد عمیق آثار با حضور استاد به عنوان فردی آگاه تر از دانشجویان است. بررسی یک پروژه از جوانب مختلف، کشف کانسپت، فرآیند طراحی و اصول مورد نظر طراح، مبانی نظری و سبک و الگوهای فکری حاکم بر ذهن طراح، خود می تواند به فهم عمیق تر سایر دروس بیانجامد و درس کاملی از طراحی را پیش روی دانشجویان قرار دهد.
 
7. حذف واحد کارآموزی؛
تصمیم گیرندگان در حوزه  واحدهای معماری، در نهایت به حذف واحد کارآموزی پرداخته اند. واحدی که برای بسیاری از رشته ها اجباری است. در شرایطی که کار عملی در دانشگاه به حداقل خود رسیده است، حذف این واحد تنها فرصت تجربه ی عملی در دوران دانشجویی را نیز از دانشجویان می گیرد و کوچکترین رابطه ی میان بازار کار و دانشگاه نیز به کلی حذف می شود. ضمن حذف این واحد مسئولان دانشگاه نیز می توانند با خیالی آسوده تر به افزایش ظرفیت دانشجویان این رشته بپردازند!
 
 
 

نظرات (۱)

  • http://www.ariyohefaz.ir/
  • نظرات خود را در زیر بنویسید

    ارسال نظر آزاد است، اما اگر قبلا در بیان ثبت نام کرده اید می توانید ابتدا وارد شوید.
    شما میتوانید از این تگهای html استفاده کنید:
    <b> یا <strong>، <em> یا <i>، <u>، <strike> یا <s>، <sup>، <sub>، <blockquote>، <code>، <pre>، <hr>، <br>، <p>، <a href="" title="">، <span style="">، <div align="">
    تجدید کد امنیتی