عمارت مسعودیه

عمارت مسعودیه واقع در خیابان ملت تهران، از بناهای به جا مانده از دوران قاجار است که نامش برگرفته از بانی آن، سلطان مسعود میرزا ظل السلطان است که در زمان حکومت ناصرالدین شاه بنای این عمارت را آغاز کرد.

 

این مجموعه از دو بخش دیوانی(غربی) و بیرونی(شرقی) تشکیل شده است. اما بخش اندرونی آن در جبهه ی شرقی یک قرن پیش تفکیک و تخریب شده است.

ورودی های مجموعه موسوم به سردر پیاده و سردر کالسکه رو در جبهه ی شمالی قرار گرفته اند که مقرنس کاری های زیبا در سردر پیاده و هشتی آن اجرا شده است.

پس از گذر از هشتی، وارد اولین حیاط (موسوم به حیاط خلوت) می شویم که حوض مستطیلی کوچک و چهار باغچه آن را نظم می بخشند. پنجره ها با شیشه ی رنگی ودرهای چوبی با قوس های تکرار شونده از همین حیاط شروع به خودنمایی می کنند. سمت چپ و راست این حیاط با اتاق های طولی احاطه شده است و در سمت جنوبی حیاط، عمارت موسوم به مشیر الملکی یا مشیریه قرار دارد.

در سمت جنوبی حیاط بعدی عمارت سید جوادی یا حکیمیه قرار دارد که ورودی اصلی آن از حیاط بعدی است. نام این عمارت برگرفته از عنوان حکیم باشی ظل السلطان است. این عمارت در دورانی که وزارت معارف و فرهنگ در آن مستقر شده دفتر کار وزرا بوده و بدین سبب به اتاق وزرا نیز مشهور است. (این بنا هم اکنون در دست مرمت و بازسازی است.)

در سمت چپ و راست این حیاط و سمت چپ حیاط بعدی، طاق هایی با قوس نیم دایره تکرار می شود که از نظر سازمان دهی به کلیت مجموعه، با معنا شدن حریم حیاط ها در عین ارتباط با حیاط بزرگ شرقی و احساس صمیمیت حائز اهمیت است.

جنوبی ترین عمارت ها، عمارت سفره خانه و عمارت دیوانخانه است که هر دو در دست مرمت و باز سازی هستند.
در جبهه ی جنوبی سفره خانه، حیاط خدمه و آبدارخانه قرار گرفته است.

در سمت غرب حیاط مقابل این عمارت کاوش های باستان شناسی برای شناخت بهتر مجموعه صورت می گیرد که طی سه فصل کاوش نتایج جالب توجهی نظیر بقایای آب انبار و آثار به جای مانده از دانشکده ی طب و حتی شواهدی از بناهای ماقبل مسعودیه کشف شده است.
عمارت دیوانخانه بخش اصلی بیرونی مجموعه ی مسعودیه و محل پذیرایی از میهمانان عالی مقام مسعودمیرزاست. تالار آینه نیز در این عمارت قرار دارد که آیینه کاری سقف آن یکی از بی نظیرترین نمونه ها در ایران به شمار می رود. این عمارت در حیاط منتهی به سردر کالسکه رو قرار گرفته است و علاوه بر حوض بزرگ در مقابل خود، دارای پیش فضای نسبتا وسیعی به تناسب کاربرد می باشد. 

__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

عکس از: مینا یاسمی