نقوش سردر های تهران قدیم ( معماری ایران )
parisa najafi | جمعه, ۱۱ ارديبهشت ۱۳۹۴، ۰۵:۳۳ ب.ظ
هنر معماری ایران در دوران پس از اسلام در بعضی جنبه ها از جمله تزیینات٫ به صورت قابل ملاحظه ای از جهان بینی و احکام اسلام تاثیر پذیرفت. و با اجتناب از به کارگیری تصویر و پیکره ی انسان استفاده از نقوش هندسی و تجریدی تشدید یافت.
این شیوه ی کار در هنرهای وابسته یا مربوط به معماری مانند آجرکاری٫ کاشی کاری٫ گچبری و حجاری نیز رایج شد. و تدریجا موجب شد یک طرح با تغییر اندک در یک گستره ی زمانی طولانی و در آثار هنری مختلف به کار رود. این به معنای فقدان خلاقیت در نقوش تزیینی نیست بلکه هنرمندان ایرانی سعی داشته اند ضمن خلق آثار نو٫ سنت های طراحی و هنری را نیز در نظر بگیرند.
همانطور که میدانیم در دوران قاجار با گسترش روابط سیاسی اقتصادی با روسیه و کشورهای اروپایی برخی از سنتهای فرهنگی و هنری دگرگون شد از جمله معماری و تزیینات...
یکی از زمینه هایی که در سطحی وسیع مورد تقلید قرار گرفت طراحی فضای ورودی و نقوش سر در خانه ها و دیگر بناها بود.
در بسیاری از شهرهای درونگرا فضای ورود و سر در بنا٫ مهمترین و تقریبا تنها بخش از نمای خارجی بود که طراحی و تزیین می شد و سایر بخش ها ساده بود.
تفکر انسانی هنرمند گذشته و نیاز به برقرار کردن ارتباط از رهگذر زیبایی های بصری او را وا می دارد تا در ساخت سر در٫ عناصر تزیینی خاص را به کار گیرد و اینگونه سر در به آغوشی پذیرا برای برقرار کردن ارتباط تبدیل شد.
سر در یکی ازنمونه هایی ست که از جنبه های متنوع طرح و رنگ و حجم و فضا بهره مند است.
جالب است بسیاری از این نقوش را هرروز میبینیم. و شاید اسم آنها و شکل خالص آنهارا جدا از ترکیب نقوش با هم٫ نمیدانیم.
برای دریافت نقوش یا همان فهرست الفبایی اصطلاحات و آشنایی با اسامی نقوش مختلف استفاده شده در سر درها مطلب زیر را دانلود کنید.
منبع مطالب و عکس ها:کتاب نقوش سر در های خانه های تهران قدیم/مولف: افسانه حاجی علیمحمدی
توضیحات: این کتاب بخشی از پایان نامه و کار عملی برای دانشکده ی هنرهای زیبا در رشته ی گرافیک است و زیر نظر استاد مرتضی ممیز تهیه شده است.
در ادامه ی نقوش ارائه شده٫ کتاب شامل کروکی هایی از سر در های مختلف و عکس واقعی و اجرا شده ی آنها در تهران قدیم است که که جالب توجه است.
یکی از کار هایی که گذشتگان به اون با علاقه همیت به خرج می دادن،ایجاد خلاقیته فکر شده بود .
حتی انقدر خوب فضا و بنا رو درک میکردن که الزام نداشت کل بنا رو با تزیینات زائد مشوش کنند.(دقیقا عکس کاری که ما امروز برای جذابیت نمای کار با استفاده از انواع متریال و رنگو سبکو تقلید انجام میدیم.)
وقتی در یک پیکره یک نکته ی شاخص باشه جذابیتش چندین برابر هست به نظرم.