معرفی کتاب نظریه هنر
| چهارشنبه, ۲۰ اسفند ۱۳۹۳، ۱۲:۴۶ ق.ظ
کتاب حاضر مجموعه ای از نظریات مختلف هنر است که نویسنده ی آن با بیان نظر منتقدان و متفکران متعدد در این زمینه و مقایسه و تحلیل آنها بر اساس نمونه های مختلفی از آثار ، به جمع بندی هایی رسیده است. البته همان طور که نویسنده در پایان کتاب اشاره می کند ،از آنجایی که هنر و نظریه های هنری مانند نظریه های علمی مشخص ومعین نمی توانند باشند و «ظاهرا هیچ قانون هنری وجود ندارد که بتواند رفتار هنرمندان را پیش بینی کند یا تکامل تاریخ هنر را پیش بینی کند » در عین حال « علی رغم تفاوت هایی که با نظریه های علمی دارند ، قادر به تبیین هنر هستند و در سازماندهی تنوع گیج کننده ای از پدیده های هنری می کوشند و سعی دارند که مشابهت های این پدیده ها و اهمیت آنها را به نمایش بگذارند.»
و در واقع مطالعه ی این کتاب مجموعه ای از تفکرات و اندیشه ها و تحلیل ها و نمونه هایی را پیش روی ما قرار می دهد که به کمک آنها می توان به فهم بهتر و جامع تری از مفاهیم هنری رسید.
این کتاب شامل هفت فصل زیر به علاوه ی پیش گفتار و پس گفتار است:
1.خون و زیبایی 2.سرمشق ها و اهداف 3.تقاطع های فرهنگی4. پول،بازار،موزه ها 5.جنسیت،نبوغ و «گریلا گرلز » 6.درک،آفرینش،برداشت 7.دیجیتالی کردن و انتشار
که در طی این فصول نظریات مختلف هنر از جمله نظریه آیینی ،نظریه ی فرمالیستی ، نظریه ی تقلید ، نظریه پست مدرنیستی ، نظریه توصیفی و .. در ذیل مطالب مختلف بررسی می شوند و مورد موشکافی قرار می گیرند.
در ادامه نکات برداشت شده از مطالب بیان شده در فصل اول و دوم کتاب، به طور تیتروار و خلاصه آورده شده است.
فصل اول
نظریه ی زیبایی شناسانه: نظریه ای که کانت از جمله معتقدان آن است .
طبق این نظریه، زیبایی و اخلاق دو ویژگی اساسی برای یک اثر هنری محسوب می شوند.
اهمیت فرم شاخص در برابر محتوا در یک اثر هنری (فرم شاخص: مجموعه ای از خطوط و رنگ ها و.. که احساسات زیبایی شناسانه ی ما را تحریک می کند.) و هدفمند بودن اثر بدون وجود هدف ، موارد دیگری هستند که به توضیح بیشتراین نظریه می پردازند.
د این نظریه ارتباط با یک اثرهنری با فاصله اتفاق می افتد و فاصله ی مخاطب با اثر هنری حفظ می شود چنانکه یک عکس العمل فاقد علاقه در مقابل چنین اثری اتفاق می افتد.پس در نتیجه یک اثر با موضوعات سیاسی،جنسی و.. که فاصله ی حسی با اثر را در مخاطب از بین می برد و سبب ایجاد ارتباط نزدیک میشود نمی توانند اثری هنری باشد.
که در همین فصل به نظرات مخالف و مثال هایی در این زمینه اشاره میشود.
نظریه ی هنر به مثابه آیین جمعی :
به بررسی هایی در مورد آیین های جمعی قبیله ها در گذشته اشاره می کند که امروزه به کمک آن ها به توجیه برخی از آثار به عنوان اثر هنری می پردازند و نظریه ی هنر به مثابه آیین جمعی را مطرح می کنند. نویسنده با تحلیل ویژگی های آثار معاصر و هنر های قبیله ای به انتقاد از این نظریه می پردازد.
در پایان از کل مطالب این فصل نتیجه گیری می کند.
فصل دوم
در فصل دوم نظریه ی تقلید و نظریه ی کثرت گرایانه را مطرح می کند.
با بیان نظرات فلاسفه جدید و قدیم( افلاطون، ارسطو،توماس آکویناس،ارنست گامبریج)، نظریه ی تقلید را شرح داده ،زادگاه آن و اهداف هنرمندان پیرو این نظریه و نظرات منتقدان را در مورد آن بررسی می کند.
در رابطه با زیر سوال رفتن آثار پیرومکتب رئالیسم به ویژه نقاشی با اختراع دوربین در ذیل شرح و توضیح نظریه تقلید مطالبی را بیان می کند .
نظریه ی کثرت گرایانه:
به شرح و توضیح نظرات منتقدان و مخالفان و موافقان آثار با ویژگی های مختلف میپردازد که هر یک به تنهایی مثال هایی جالب توجه اند و در نهایت در پایان فصل به نتیجه گیری می پردازد.
بخشی از مطالب:
دانتو منتقد هنری اعتقاد دارد که هر اثر هنری پس از خلق شدن در جهان هنر برای خود پس زمینه ای نظری فراهم می آورد که به کمک آن نظریه، مخاطب و هنرمند با هم ارتباط برقرار می کنند و هنرمند می تواند مفهوم مورد نظر خود را به مخاطب بفهماند.در نتیجه اثر هنری اثری است که صرفا حامل معنایی باشد؛ چه مخاطب آن معنا را بفهمد و چه نفهمد.
پس لازم نیست که اثر هنری حتما زیبا یا اخلاقی باشد یا لزوما نبوغ فردی هنرمند یا تعلق خاطر او را به خدا نمایش دهد، کافی است که معنایی قابل برداشت داشته باشد.در این صورت هدف برقراری فکری و یا احساسی از خلال یک رسانه را محقق می سازد.
نکته ی مهم دیگر این است که در عین حال ارزش آثار هنری با توجه به چگونگی و سطح انتقال پیام متفاوت است.