قلعه ی والی_ ایلام
استان ایلام یکی از استان‌های غربی ایران است که در ناحیه‌ای کوهستانی و نیمه گرم قرار گرفته‌است. مرکز این استان شهر ایلام است. استان ایلام از غرب با کشور عراق، از جنوب با استان خوزستان، از شرق با استان لرستان و از شمال با استان کرمانشاه همسایه است.
از جمله آثار تاریخی این استان می توان به موارد زیر اشاره کرد:
قلعه والی ایلام- نقش‌برجسته گل گل ملکشاهی- آتشکده سیاهگل- کاخ فلاحتی- سنگ نوشته تخت خان- طاق شیرین و فرهاد- مسجد حاج فرامرز اسدی در شهر ارکواز ملکشاهی- دژ جولیان- قلعه کلم- شهر تاریخی سیروان- شهر تاریخی ماداتکو- آتشکده و تنگه ی بهرام چوبین- تنگه شمشه- مسجد والی در شهر ایلام
آتشکده ها
قلعه والی ایلام در عهد قاجار در دشت میان کوهی ایلام و در بالای تپه چگا میرک در سال 1326هجری قمری ساخته شده‌است. بر اساس سنگ نوشته‌ای که بر دیوار ورودی قلعه نصب شده، این بنا در عهد قاجار و به دستور غلامرضاخان ابوقداره والی لرستان در زمینی به مساحت 4687 متر مربع و با زیر بنای1464متر مربع در ایلام ساخته شده و معماری آنرا به حاج درویش علی کرمانشاهی و نظارت آن را به معتمدالسلطان سید جوادخان سرتیپ والی زاده نسبت داده‌اند. همچنین در سنگ نوشته ی عهد قاجار در تخت خان نیز تاریخ بنا و سازنده آن مورد اشاره قرار گرفته‌است. در حال حاضر قلعه در ضلع شمالی خیابان پاسداران ایلام قرار دارد و مورد مرمت و بازسازی قرار گرفته‌است.
چشمه بی بی آب این قلعه را تامین می‌کرده‌است که به سبک گذشته با استفاده از تنبوشه آب چشمه به محوطه حیاط مرکزی قلعه هدایت می‌شده‌است.
بنای این اثر با استفاده از مصالح آجر و گچ در سه ضلع شرقی، شمالی و غربی صورت گرفته و از جبهه ی جنوبی که ورودی قلعه می‌باشد دارای حصار با دیوار کنگره‌ای به سبک بناهای دیرینه‌است. اتاق شاه نشین در جبهه شمال شرقی بنا قرار دارد و دارای حوضچه ی فواره دار بوده‌است.
نمای داخلی قلعه ی اصلی آیینه کاری و کاشی کاری بوده است که دربازسازی بنا، این بخش از تزیینات صورت نگرفت. تراس های قلعه سرپوشیده بوده و ستون‌های دایره‌ای به زیبایی نمای بنا افزوده‌است. چند اتاق زیرزمین هم در بخش‌های مختلف بنا ملاحظه می‌شود. در قدیم در این بنا باغچه‌هایی از گل محمدی وجود داشت و انارستان بزرگ آن نیز در خروجی بنا در جبهه غربی، زیبایی خاصی به قلعه بخشیده بود.
در تصاویر زیر حیاط مرکزی این بنا را مشاهده می کنید:
در تصاویر زیر تزیینات و شیشه های رنگی فضای داخلی این بنا را مشاهده می کنید. سادگی تزیینات و گچبری ها از جمله نکات قابل توجه این مجموعه است.
در تصویر سمت چپ بخشی از موزه ی مردم شناسی این مجموعه را مشاهده می کنید که در تمامی بخش های مجموعه به معرفی آداب و رسومٍ، فرهنگ ،نوع پوشش و مواردی از این دست می پردازد.
در تصویر سمت راست بخشی از تزیینات و کاشی کاری های انجام شده بر روی دیوار حیاط را مشاهده می کنید. ترکیب رنگ زیبای ایجاد شده و زوایای تند و گوشه های تیز در تزیینات تمامی مجموعه قابل توجه است که به نظر می رسد از روحیه ی سرسخت مردم این ناحیه ی کوهستانی، محدودیت امکانات و توجه بیشتر به نیاز های اساسی تر ناشی شده است.
قوس سه بخشی که در تصویر سمت چپ مشاهده می کنید از جمله قوس های استفاده شده در این مجموعه است که البته هیچ یک از این قوس ها نقش سازه ای نداشته و تزیینی هستند و قوس سازه ای به صورت نهانی استفاده شده است.
__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
